20090516

08-Μαΐου-1997: Σταθμός τραίνων στο Κίεβο, Ουκρανία.

Με αφορμή την σύλληψη του φωτογράφου Περικλή Αντωνίου πριν λίγες μέρες στην Αγγλία (κατά την διάρκεια της επίσκεψής του το Πάσχα) θυμήθηκα ένα παρόμοιο περιστατικό που είχα αντιμετωπίσει και εγώ το 1997 όταν φωτογράφιζα τον Σταθμό τραίνων του Κιέβου.

Σχετικά με την σύλληψη του Περικλή Αντωνίου όπως θα διαβάσετε και στον σύνδεσμο "Σύλληψη Έλληνα στο Λονδίνο για μια φωτογραφία", ο συγκεκριμένος φωτογράφος βρισκόταν σε διακοπές στο Λονδίνο και δοκίμασε να τραβήξει μερικές φωτογραφίες μέσα στο μετρό μέσα στις οποίες υπήρχε ένα κοριτσάκι. Οι γονείς του παιδιού θεώρησαν ότι ο φωτογράφος θέλει κακόβουλα να χρησιμοποιήσει τις φωτογραφίες (ίσως ότι είναι παιδεραστής (!)), έτσι καλέσανε την αστυνομία, η οποία τον συνέλαβε, έμεινε ένα βράδυ στο κρατητήριο και μάλιστα δικάζεται στις 18 Μαΐου 2009. Η αλήθεια είναι ότι όταν φωτογραφίζεις στον δρόμο πολλές φορές τραβάς φωτογραφίες χωρίς να ζητάς την συγκατάθεση του πλήθους ή των ανθρώπων που φωτογραφίζεις. Πολλοί φωτογράφοι δρόμου, ενδεικτικά αναφέρω τον Garry Winogrand, έχουν τραβήξει φωτογραφίες με ανθρώπους σε δημόσιους χώρους χωρίς να έχουν πάρει την άδειά τους, επίσης τις καλύτερες φωτογραφίες από αυτές τις έχουν δημοσιεύσει / εκθέσει σε μουσεία και βιβλία (επίσης χωρίς την άδεια των ανθρώπων που φαίνονται σε αυτές). Το ερώτημα που γεννιέται είναι αν είναι ηθικό/νόμιμο να φωτογραφίζουμε ανθρώπους στον δρόμο ή και όταν τους φωτογραφίζουμε να τους ενημερώνουμε ότι ενδέχεται στο μέλλον (!) η φωτογραφία να βρεθεί δημοσιευμένη από το διαδίκτυο μέχρι σε γκαλερί ή βιβλίο. Επίσης, επιτρέπεται να φωτογραφίζουμε παιδιά ή αυτό συνεπάγεται ότι είμαστε παιδεραστές;

Mε αφορμή το γεγονός αυτό θυμήθηκα τις φωτογραφίες που βλέπουμε στην ανάρτηση. Είναι φωτογραφίες που τράβηξα στον σταθμό τραίνων του Κίεβου στην Ουκρανία 8-Μαΐου-1997. Αφορμή των φωτογραφιών αυτών ήταν επίσης να με συλλάβουν και να με οδηγήσουν σε ένα γραφείο και να με ανακρίνουν. Βλέποντας ένα Έλληνα αλλοδαπό με μηχανή, θεώρησαν ότι είναι ύποπτος και ότι τραβάει φωτογραφίες για "κατασκοπία" ή για "τρομοκρατία". Στην ανάκριση προσπαθούσα να εξηγήσω σε Ρουμάνικη γλώσσα (την οποία ομιλώ, και ο συγκεκριμένος ασφαλίτης που με ανέκρινε δεν γνώριζε άλλη γλώσσα από Ουκρανικά/Ρώσικα αλλά (ευτυχώς) και λίγα Ρουμάνικα) ότι το είμαι τουρίστας, τις φωτογραφίες τις θέλω για καλλιτεχνικό σκοπό / χόμπι κλπ. Τελικά μετά από 20-30 λεπτά με αφήσανε ελεύθερο χωρίς να μου κατασχέσουν φιλμ ή να με καταδιώξουν νομικά κλπ.

4 σχόλια:

  1. προσπαθουν να ελενχουν τα παντα με διαφορα προσχηματα οπου τις περισσοτερες των περιπτωσεων ειναι ανυποστατα , ειχα και εγω ενα παραρομοιο περιστατικο ενα βραδυ με σταματισαν αστυνομικοι , φωτογραφιζα κατι φυτα σε ενα παρκο κοντα στη ρηγιλλης και καποιος τους ειδοποιησε , ειδαν τις φωτο μου ζητησαν ταυτοτητα και με αφησαν .

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Νομίζω ότι οι περισσότεροι φωτογράφοι έχουν τέτοιες εμπειρίες..

    Κρατώντας μια φωτογραφική μηχανή σε μια πορεία αυτό παρερμηνεύεται ότι είσαι "ρουφιάνος", σε κάποια κρατική υπηρεσία ότι είσαι "τρομοκράτης" ή κατάσκοπος, σε μια παιδική χαρά / πάρκο με παιδιά ότι είσαι "παιδεραστής", σε μια παραλία (που ίσως υπάρχουν και μερικά παιδάκια γυμνά) "ανώμαλος" κλπ κλπ. ;-)

    Μιας και η φωτογραφία αναφέρεται στον σταθμό τραίνων του Κιέβου.. Στην Ελλάδα μετά το 2004 απαγορεύτηκε επίσης η φωτογράφιση σε σταθμούς τραίνων.. Θυμάμαι το 2005 ότι για λόγους ασφάλεια (με θεώρησαν "τρομοκράτη" ή απλά "ύποπτο") μου το είχαν απαγορεύσει (στο σταθμό της Θεσσαλονίκης).

    Πρόσφατα έπεσε στα χέρια μου μια απόφαση από τον Συνήγορο του Πολίτη όπου αποφάνθηκε ότι η φωτογράφιση σταθμών και τραίνων δεν είναι παράνομη και την έχω πάντα στην φωτογραφική μου τσάντα, γιατί τυχαίνει συχνά να βρίσκομαι σε σταθμούς και να θέλω να φωτογραφίσω.. ;-)

    Πάντως υπάρχουν τόσοι τρόποι (π.χ. μέσω κινητού) να τραβήξεις κρυφά φωτογραφίες.. αν θες να κάνει κατασκοπία ή τρομοκρατική πράξη.. και μου φαίνεται εντελώς αστείο να κυνηγάνε φωτογράφους..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Είναι θέμα μεγάλης συζήτησης το νομικό πλαίσιο που διέπει την φωτογραφία και ιδίως την φωτογραφία δρόμου. Βέβαια στην Ελλάδα ως συνήθως παρατηρούνται αυθαίρετες απαγορεύσεις που σπανίως έως καθόλου δεν συναντάς στο εξωτερικό, τουλάχιστον στην δύση (σταθμοί, αεροδρόμια κτλ) σε σημείο που κάποια στιγμή αναρωτιέσαι τί τελικά επιτρέπεται να φωτογραφίσεις σ'αυτή την χώρα. Το περιστατικό στο Λονδίνο πάντως δεν το γνώριζα και πραγματικά είναι πολύ ακραίο.

    Θυμάμαι πριν από καιρό μου είχαν απαγορεύσει να φωτογραφίσω στο Τατόι (άσχετα αν εγώ έβγαλα ό,τι ήθελα) με την δικαιολογία ότι είναι...αρχαιολογικός χώρος! Φυσικά στην παρατήρησή μου πως στους αρχαιολογικούς χώρους επιτρέπεται σχεδόν πάντα η φωτογράφιση, δεν πήρα απάντηση.

    Με τον καθημερινό ρυθμό που φωτογράφιζε ο Winogrand θα έπρεπε να έχει συλληφθεί χιλιάδες φορές τη σήμερον ημέρα!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. @Rynocerose

    Γενικά όταν κρατάς μηχανή θεωρείσαι ύποπτος..

    Θυμάμαι το καλοκαίρι 2008 που φωτογράφιζα ένα καφενείο στο οροπέδιο του Λασιθίου στη Κρήτη.. όπου η κυρία που έχει το καφενείο μου το απαγόρευσε γιατί λέει ότι φαίνεται και αυτή μέσα.. μάλιστα μου είπε ότι μετά την φωτογραφία θα την πουλήσω και ότι θα βγάλω χρήματα!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή